E-DOĞRU STATÜ
DOĞRU STATÜ EĞİTİM KURUMLARI
GAZ LAMBASI 4.0
31 Ekim 2018
Yaşam alanınızın değerli bir köşesinde üzerine tozdan çok yaşanmışlıkları biriktirmiş bir gaz lambası; annenizden, babanızdan veya onların anne veya babalarından size kalmış bir eşya… Ne gaz koyan var içine ne de fitilini yenileyen; kullanım kaygılarından çok estetik kaygılarla odanızın bir köşesinde duruyor. Çocukluğunuzdan bir resim karesi gibi ışığıyla aydınlanan bir bağ evini veya duvara vuran gölgelerle oynadığınız oyunları hatırlatıyor size.
Cam, bakır ve metal parçalarının bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş geçmişinizi, kim hangi zanaatleri kullanarak, hangi yöntem ve tekniklerle, ne kadar emek harcayarak bir araya getirmiş gibi sorular, gaz lambasının üzerinde biriken tozun bir taneceği kadar önemli veya değerli değil. Zaten yeni bir gaz lambası almayı da düşünmüyorsunuz, dahası böyle bir istekle dışarı çıksanız ne o zanaati ne de aynı işi yapan zanaatkarları bulabilirsiniz.
Bir organizmanın doğumundan erişkinliğine giden süreçte işlevsizleşen parçaların atılarak yeni yaşa uygunlarıyla yer değiştirmesi gibi insanlık da tarihsel gelişimi içinde gelişimine doğru orantılı olarak eskiyen üretim yöntem, teknik, araç ve gereçlerini atar, kullanmayı bırakır.
İnsanın Teknolojik Gelişimi de İhtiyaçlarından Doğan Tarihsel Bir Sürecin Sonucu
İnsan, ateşe hükmedip, ilk aletlerini yaptığı andan itibaren çevresini anlayıp, algılamaya çalışırken, karşılaştığı her sorun ve zorluk ile mücadele etmek ve onları aşmak için yeni yol ve yöntemler aramış, denemiş, yanılmış ve bir çözüme ulaştığında onu sistematik hale getirerek bir başka sorun ile karşılana kadar onu kullanmış ve daha iyisini geliştirdiğinde ise eski yöntemleri terk etmiştir.
Öncelikle kaba güçle, yani nicelik olarak fazla olup ilkel aletleriyle üretmeye, sonrasında hayvanları evcilleştirip güçlerinden yararlanarak üretmeye, daha sonra rüzgar ve su gücünden faydalanıp basit makinalarla üretmeye devam etmiştir. 18. yüzyılın sonlarında buhar gücünün farkına varan insan binlerce yıl içinde gösterdiği gelişim ve buna paralel olarak yaptığı üretimin kat be kat fazlasını yapabilecek bir güce erişmiştir. 18. yüzyıldaki bu değişim 1. Sanayi Devrimi olarak adlandırılmaktadır. Daha önce hayal edemeyeceği bir üretim gücüne erişen insan, bu gücün ona sunduğu olanaklarla on binlerce yıl içinde yapamadığını yaparak sadece 200 yılda hayat tarzını, düşünüş şeklini ve üretim araçlarını radikal bir biçimde değiştirmiştir.
Petrol, çelik ve elektriği üretim araçlarının içine ekleyen insan 1. Sanayi Devriminden sadece 100 yıl sonra ikincisini gerçekleştirmiştir. Geliştirdiği seri üretim yöntemleriyle zanaatleri ve zanaatkarları tarih kitaplarında anlatılan, tanımlanan olgular ve figürler haline getirmiştir.
4. Sanayi Devrimi ve Endüstri 4.0
Bilgisayarların ortaya çıkmasıyla, 1970’lerde 3. Sanayi Devrimini gerçekleştiren insan, üretim araçlarının içindeki insan oranını ve rolünü tarihte görülmediği kadar aza indirerek üretimdeki hata payını olabildiğince azaltma yolunu seçmiştir.
Söz konusu sanayi devrimlerinin arasındaki sürelere bakıldığında bilgi birikimi arttıkça ve üretim araçları geliştikçe, devrimsel değişimler daha çabuk yaşanmaktadır. Bu durumun bir sonucu olarak 2011 yılında Almanya’da 4. Sanayi Devrimi, yani Endüstri 4.0, fikri ortaya atılmış, bu alanda çalışmalar hız kazanmıştır. İnternet teknolojisi ve yapay zekayı bir araya getiren 4. Sanayi Devrimi ile birlikte, 3. Sanayi Devriminin bir çok meslek dalı demode olacak, üretimdeki insan payı daha da azalacaktır.
Söz konusu yeni üretim anlayışını yakalamanın en önemli ve vazgeçilmez yolu eğitim sistemlerini köklü bir şekilde yeniden yapılandırarak analitik düşünebilen, merak eden, araştıran ve bilgi teknolojilerine hakim nesiller yetiştirmektir. Çünkü gelecek elli yıl içinde, odanızın bir köşesinde duran gaz lambasını üreten zanaatkarın ve onun zanaatinin başına gelen, günümüz mesleklerinin de başına gelecek, bir çok işi insanların tasarladığı, programladığı ve ürettiği yapay zekalar gerçekleştirecektir.