DOĞRU STATÜ EĞİTİM KURUMLARI
FARKINDALIĞIMIZ VE ÇOCUKLARIMIZ

---

Son zamanların en çok kullanılan kelimelerden biri “farkındalık”. Farkındalığın İngilizce karşılığı olan “mindfulness” Budist Psikoloji’nin Pali dilindeki Sati kelimesinin karşılığıdır. Sati kelimesi dikkat etme, hatırlama kelimelerine karşılık geliyor.

Mutlu olduğumuz bir an hayal edelim. Sevdiklerimizin yanımızda olduğu, keyif aldığımız iş ile meşgulken, sevdiğimiz bir yemeği yerken… Liste böyle uzayıp gider. Mutlu olduğumuz bu anlardan birinin içerisindeyken, yarın olabilecekleri ya da dün olanları düşünürsek mutluluğumuz son bulur. Biz fark etmeden zihnimiz gelecek veya geçmişte kaybolur. Düşüncelerimiz sonucunda yorumlarda bulunur, yargılara varır, sonuçlar elde ederiz. Zihnimizin bu anlamlandırma çabası, yaşadığımız anı hissetmememize neden olur. Fakat farkındalık, andaki deneyimleri değerlendirmelere maruz bırakmaksızın olduğu gibi kabul etme bilincine varmaktır.

Şehir yaşamı, nüfus yoğunluğu, mesai saatlerinin uzunluğu, trafikte geçen süre, teknolojinin kullanımındaki artış, yeşil alanların azalmış olması ve bunların etkisiyle yorgun, kızgın anne babalar ve çocuklar.

Çocuklarımızın da Yaşamı Farketmeye, Anı Hissetmeye İhtiyaçları Var

Çocuklarımızın bir gününü düşünecek olursak; sabahları aceleyle uyandırılan, apar topar okullarına gönderilen çocuklarımız… Yetişme ve yetiştirme telaşındaki anneler ve babalar… “Haydi” kelimesinin eksik olmadığı cümleler listesi; “Haydi kahvaltıya”, “Haydı servise”, “Haydi ödevlerini yap”, “Haydi uyku vakti”… ve gün sona erer. Oysaki ebeveynleri kadar, çocuklarımızın da yaşamı fark etmeye, anı hissetmeye, nefes almaya ihtiyaçları var.

Çocuklarla yapılan farkındalık çalışmalarının amacı, bir problemi ortadan kaldırmak değil, bir beceri kazandırmaktır. Bu çalışmaların, öz denetimlerini sağlamalarında, kaygılarını azaltmalarında ve dikkat becerilerini artırmalarında etkin rol oynadığı bilinmektedir. Ayrıca bu çalışmalar sayesinde duygu kontrolünü sağlamayı da öğrenen çocuklarımız, problemlerle daha kolay baş etme becerileri geliştirebilmektedirler. Profesyonel farkındalık çalışmalarından ebeveynlerin de faydalanıyor olması, kendi farkındalıklarını artırmalarına ve iyi bir rol model olmalarına olanak tanımaktadır.

Farkındalığı Artırmak Adına Yapılabilecek Birçok Etkinlik Mevcut

Susan Kaiser Greenland, farkındalık egzersizlerine başlamadan önce yoğun düşüncelerle dolu zihni, çocuklara bir su etkinliğiyle anlatmayı tercih etmektedir. Önce su dolu şeffaf bir şişeyi çevirip, çocuklara suya bakarken arkada neler gördüklerini sorar, daha sonra suya karbonat katıp salladıktan sonra bulanık suya bakıp arkasında neler gördüklerini sorarak aslında yoğun duygu ve düşüncelerin zihnimizi nasıl etkilediğini çocuklara anlatır.

Ebeveynlerin çocuklarıyla, öğretmenlerin öğrencileriyle yapabileceği ufak bir etkinlik önerilebilir. Farkındalık Yürüyüşü diyebileceğimiz fakat sizin çocuklar ile beraber bir isim verebileceğiniz “dinlenme yürüyüşü”, “keşif yürüyüşü”, “mahallemizi tanıma yürüyüşü” vb. düzenleyin. Sessizliği tamamen sağladığınız bir andan sonra (bu 5 -10 dakika arasında bir süre gerektirebilir) çevrenizde daha önce fark etmediğiniz seslere odaklanın. Sesleri dinleyin. (kuş sesi, araba sesi, rüzgârın sesi vb.). Aile olarak bir araya geldiğiniz akşam yemeğinde, bir minnet uygulaması yapın. Minnettarlığın, çocukların istedikleri tüm oyuncaklara ve hediyelere odaklanmalarının aksine, yaşamlarındaki bolluğu takdir etmelerini öğrenmeleri konusunda farkındalık yaratan siz anne-babaları olun.

Pek tabi ki, diğer psikoloji çalışma alanlarında olduğu gibi farkındalık çalışmasını yaptıracak kişinin bu konuda eğitimler almış olması ve bu teknikler üzerinde çalışmış olması daha etkin ve etik olacaktır.

Kardelen Pınar

KAYNAKÇA

Dr. Kemal Sayar / Farkındalık ve Psikoterapi
Sarah Rudell Beach to Teach Mindfulness to Kids
eftbrainbuddha.com
Çocuklarla Yapılabilecek Farkındalık Çalışmaları