DOĞRU STATÜ EĞİTİM KURUMLARI
ÇOCUĞUM DERS ÇALIŞMIYOR

---

Eğitim-öğretimin başlamasıyla birlikte hem anne-babaların hem de öğretmenlerin yakındığı konulardan biri de çocuğun yeterince ders çalışmaması. Anne-babaların bu sorun karşısında çoğu kez çaresiz kaldıkları ve bu durumu düzeltemedikleri var olan bir gerçek. Başarılı kimliğe sahip olmayan çocuklarda ortaya çıkan bu sorunun çözümü aslında çok basit. Ebeveynlerin kullandığı yanlış yöntemler yüzünden sorun bir türlü çözüme kavuşamıyor. Doğru yöntem ve teknikler uygulanmadan çocuğun ders çalışma alışkanlığı da oluşmaz. Denenen birçok geleneksel yöntem, çocuğun başarılı bir kimliğe sahip olmasını bir kenara bırakalım daha da kötüye gitmesine sebep olabilmektedir.

Peki nasıl davranırsak çocuğa başarılı bir kimlik kazandırmış oluruz?

Empati kurmak: Birçok ebeveynin yapmış olduğu yanlışlardan bir tanesi de çocuğunun yerine üzülmek, ağlamak, düşünmek, yorulmak, kendisine acımak…vb. Bunun yerine yapılması gereken ise çocuğun sorumluluklarını dönemin başında belirleyip bu sorumlulukları kendisine hatırlatmak. Şefkat duygusu yerine empati duygusunu kazandırmak. Ben onun yerinde olsaydım nasıl davranırdım, bu duyguyu nasıl kazanabilirdim, yaşanan problemin üstesinden nasıl gelirdim gibi duyguya sahip olmak gerekir. Empatinin yerini acıma duygusu aldığı zaman tüm yükü sırtlamış oluruz ve bu da ebeveynlerin stres yaşamasına sebep olur.

Düzenli ders çalışma alışkanlığı kazandırmak: Bir davranışın gelecekte de ortaya çıkabilmesi için o davranışın mutlaka alışkanlık olarak kazanılması gerekir. Olumlu veya olumsuz bir davranışın gelecekte de oluşabilmesi için alışkanlık şartsa yapmamız gereken şey çocuğumuza alışkanlık kazandırmak. Bir davranışın alışkanlık kazanabilmesi için de ortalama 6 hafta geçmesi gerekir. Bu da demektir ki, anne-babalar bu davranış alışkanlık kazanana kadar sabırlı olmalıdır.

Çocuğun motivasyonu artırmak: Çocukta ders çalışma azmi yoksa davranışı şekillendirmeniz çok güç olacaktır. Azmi yaratabilmek için de çocuğun yaptığı işten zevk almasını sağlamalıyız. Çocuk bir şeyi üretip çevresinden takdir gördüğü zaman motivasyonu artar. Olumlu bir davranış sonucunda kazanmış olduğu başarı çocuğun üretimidir. Çocuğun çevresi tarafından ödüllendirilmesiyle davranışın geleceği de oluşmuş olacaktır. Çevrede görülen olumlu davranışlar çocukta çalışma azmini yaratır.

Kuralları oluşturmak: Ailede kural yoksa bir çocuğun ders çalışma alışkanlığı da oluşmaz. Kural yalnızca çocuk için değil tüm aile fertleri için geçerli olmalıdır. Çocuğun ders çalışma disiplini yoksa aileleri de bu işin içine katmak gerekir. Yalnızca aile tutumları çocuğun kuralsız olmasına sebep olmaktadır. Evde televizyon açıkken çocuktan odasında ders çalışmasını beklemek kendimizi kandırmaktan başka bir şey değildir. Alışkanlık kazanana kadar çocuğun yapmış olduğu davranışa benzer bir davranışta bulunmak gerekir. Her çocuğun bireysel farklılığını göz önünde bulundurarak seviyesine uygun ders çalışma programı hazırlamak da fayda vardır. Ders çalışma programı saatlik ve konuların belli olduğu bir çalışma programı olmalıdır. Kuralsız çocuk kavanozun içindeki sivrisineğe benzer, hiçbir verim elde edemez.

Aile saadetine önem vermek: Düşük enerjiye sahip ailelerin çocuklarında gerçek potansiyeli ortaya çıkarmak zordur. Ailede motivasyonun yüksek olması, çocukta pozitif korelasyonu sağlar. Tersi bir durum söz konusu olduğunda çocukta bunalım duygusu gelişir. Bulanık zihinden başarı çıkmaz ve çocuk ders çalışmak istemez. Bu yüzden, ailedeki sorunlar çocuğun yanında çok konuşulmamalı, çocuğun yanında tartışmalardan uzak durulmalıdır. Çocuklarının yanında sürekli birbirlerini eleştiren ebeveynler çocuğun olumlu duygusunu köreltmiş olurlar.

Ödül ve cezayı doğru yerde kullanmak: Eğitimde disiplin olmadığı sürece çocuktan yeterince verim alamayız. Disiplini oluşturabilmek için de ödül ve cezaya başvurmak gerekir. Ödül çocuğun güzel bir davranış karşısında ihtiyacı olan bir şeyle onu motive etmektir. Bazen aferin demek bazen sarılmak bazen defterine bir yıldız atmak vs. Bunların çoğu davranışın gelecekte olmasını sağlayacaktır. Fakat gereğinden fazla bu tür pekiştireçleri kullanmak davranışın sönmesine neden olabilir ya da çocuğu şımartabilir. Cezaya gelince de birinci tür ceza yerine ikinci türden cezayı kullanmak daha etkili olacaktır. Birinci tür ceza; olumsuz davranış karşısında çocuğa bağırmak, kızmak, nasihat etmek, vb., ikinci tür ceza ise, çocuğu sevdiği bir şeyden mahrum bırakmaktır. Örneğin; telefonunu elinden almak veya harçlığını kesmek gibi. Fakat bir davranışı cezalandırabilmek için o davranışla ilgili daha önceden kural koymak gerekir. Kuralı belirlemeden verilen cezalar davranışı değiştirmeyebilir. İkinci tür ceza uygularken ceza kademeli bir şekilde uygulanmalıdır. Yoksa çocukta başka travmalara yol açabilir.